Punkt zwrotny czy iluzja sprawczości? Implikacje rosyjskiej agresji na Ukrainę dla budowania bezpieczeństwa Unii Europejskiej

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest dyskusja na temat przyszłości projektu europejskiego w kontekście budowy spójnego i efektywnego modelu bezpieczeństwa, a także dokonanie wglądu w swoisty dysonans poznawczy zaistniały w UE po uświadomieniu sobie konsekwencji agresji rosyjskiej na Ukrainę dla bezpieczeństwa europejskiego. Autor, uznając rosyjską agresję na Ukrainę jako punkt na kontinuum ontologicznej niepewności, zastanawia się, czy to zdarzenie doprowadziło do przełomu w zakresie strategicznego programowania bezpieczeństwa europejskiego, czy raczej pokazało iluzję sprawczości i wspólnotowości w UE. Analizie i ocenie poddano zarówno reaktywne, jak i proaktywne działania UE w obszarze bezpieczeństwa w latach 2016–2023. W szczególności zwrócono uwagę na konstruktywistyczne odczytywanie poczucia pilności czy natychmiastowości zmian, którego nośnikiem jest język dokumentów unijnych wyrażających determinację ugrupowania do zwiększenia zdolności, woli działania, wzmacnia odporności oraz zapewnienia solidarności i wzajemnej pomocy między państwami członkowskimi.