Kluczowe elementy stanowiska Polski wobec polityki wschodniej Unii Europejskiej

Abstrakt

Już w okresie przed rozszerzeniem UE w 2004 roku Polska, jeszcze z pozycji
kraju kandydującego, uczestniczyła w debacie przed powstaniem Europejskiej
Polityki Sąsiedztwa, która została formalnie zainicjowana zaledwie kilka

dni po rozszerzeniu 2004 roku. Podczas tej debaty na czoło wysunęła się zasada
dalszego rozszerzania UE po spełnieniu odpowiednich warunków. Jednym
z najważniejszych elementów w polskim programie dla polityki wschodniej
UE stała się w latach 2006–2014 energetyka oraz działanie w ramach Partnerstwa
Wschodniego. Polska zebrała pozytywne doświadczenia po tym, jak już
w inicjalnej fazie projektowi PW udzieliła wsparcia Szwecja. Domyślnym stałym
elementem polskiej strategii w polityce wschodniej Unii była też zgoda na
wzmocnienie wspólnych instytucji unijnych – szczególnie w polityce zewnętrznej,
co mogło być interpretowane jako promowanie w praktyce zasady „więcej
rozszerzenia za pogłębienie” współpracy w ramach UE. Można to widzieć
jako element transakcji z przeciwnymi lub sceptycznymi wobec rozszerzenia
państwami członkowskimi lub/i jako próbę wzmocnienia polskiego stanowiska
w polityce wschodniej Unii za pomocą wspólnych instytucji. W ostatnich
15 latach wykształcił się swego rodzaju kanon polskiego stanowiska w polityce
wschodniej UE związany z tradycją polskiej myśli politycznej. Patrząc
z punktu widzenia katalogu polskich celów, zauważalna jest w Unii tendencja
do akceptowania jako wspólnych niektórych polskich argumentów – widać to
przy porównaniu, jak kształtowała się idea i realizacji EPS, a jak przebiegało
to w wyniku Partnerstwa Wschodniego.