Koncepcja ḡarar w muzułmańskiej myśli prawniczej, teologicznej i ekonomicznej

Abstrakt

Ḡarar jest jednym z najmniej znanych i najtrudniejszych do zrozumienia
terminów bankowości muzułmańskiej. Próby stworzenia jego powszechnie
uznawanej definicji podejmowali zarówno uczeni muzułmańscy okresu klasycznego,
jak i współcześni badacze tematu. Do tej pory nikomu nie udało
się jednak zdefiniować ḡarar w zadowalający dla wszystkich sposób. Najczęściej
spotykanym tłumaczeniem terminu jest „ryzyko”. W niniejszej pracy
dowodzę jednak, że jest to tłumaczenie nieprawidłowe i mylące. Opierając
się na dwóch najważniejszych źródłach prawa w Islamie Koranie i Sunnie
Proroka, oraz klasycznych i współczesnych pismach uczonych muzułmańskich
i świeckich, omawiam najbardziej znane definicje tego terminu oraz społeczno-
historyczny kontekst, w jakim zakaz ḡarar się pojawił. Podejmuję także
próbę stworzenia definicji szerszej, pozwalającej na lepsze zrozumienie istoty
ḡarar i przyczyn jego zakazu.