Fundacja „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie” jako odpowiedź niemieckiego rządu na politykę historyczną Związku Wypędzonych

Abstrakt

instytucji kulturalnej w postaci Fundacji „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie”.
Artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o wpływ tej debaty na
współczesne stosunki polsko-niemieckie. Zaprezentowana w pracy polemika
nad tą kwestią kończy się na przełomie lat 2009/2010. Był to bowiem okres,
w którym zapadały istotne decyzje związane z ostatecznym kształtem Fundacji,
będącej odpowiedzią niemieckiego rządu na współczesną politykę historyczną
Związku Wypędzonych. Uchwalona przez Bundestag ustawa, przewidująca
powołanie nowej instytucji, była wyrazem szerokiego kompromisu między
dwiema największymi frakcjami parlamentarnymi Republiki Federalnej (CDU/
CSU oraz SDP) i odzwierciedlała faktyczny układ sił w niemieckim Bundestagu.
Za niewątpliwy sukces Związku Wypędzonych należy uznać to, że mimo
wieloletniego sprzeciwu, szczególnie ze strony polskich polityków, w Radzie
Fundacji przewidziano ostatecznie aż sześć miejsc dla członków BdV, w zamian
za rezygnację przewodniczącej Związku Wypędzonych z zasiadania w tym gremium.
Tym samym reprezentanci niemieckich wysiedlonych uzyskali możliwość
bezpośredniego wpływu na przyszłą koncepcję muzeum, choć w ograniczonym
zakresie. W artykule za pomocą metody komparatystycznej dokonano analizy
stanowisk przedstawicieli poszczególnych niemieckich partii politycznych w tej
kwestii. Ze względu na aktualność problemu głównym źródłem są publikacje
prasowe, a także niemieckojęzyczne materiały źródłowe, wśród których należy
wyróżnić szczególnie protokoły plenarne z posiedzeń Bundestagu i informacje
prasowe Związku Wypędzonych.