Brak zgody jako podstawa redefinicji art. 197 § 1 k.k.

Abstrakt

W niniejszym opracowaniu została poruszona problematyka, a także wątpliwości dotyczące zmiany definicji zgwałcenia w trybie podstawowym poprzez uzupełnienie przepisu o znamię zgody. Nie było to jednak możliwe bez ukazania specyfiki problemów, z którymi boryka się system prawa karnego, oraz ujawnienia luk prawnych, które spowodowała nowelizacja z dnia 28 czerwca 2024 r.1 Na wstępie konieczne było wskazanie rysu historycznego, który ukazał, jak przepis z art. 197 § 1 k.k. zmieniał się przez lata oraz jakie przesłanki wyznaczał do tej pory, a także ich odniesienia do uzasadnienia poselskiego projektu zmiany ustawy z 14 lutego 2024 r. Drugi obszar tematyczny opierał się na próbie zdefiniowania znaczenia zgody jako znamienia przestępstwa zgwałcenia. Próba badawcza zawierała rozważania na podstawie ustawy o Prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta, kodeksu cywilnego oraz doktryny. Trzeci obszar opierał się na badaniu potrzeby wprowadzenia redefinicji. Analiza zawiera dane statystyczne, nowelizację trybu ścigania z 2013 r.2, problematykę wiktymizacji oraz rewiktymizacji oraz rozważania na podstawie wyroków sądowych. Ostatni obszar skupiał się na próbie identyfikacji i rozwiązywania problemów pozostawionych bez rozpoznania, takich jak: zakres udzielanej zgody oraz jej cofnięcie, a także zjawisko paraliżu organizmu w odpowiedzi na strach i przemoc. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w opracowaniu była metoda dedukcyjna, obejmująca analizę literatury przedmiotu oraz orzecznictwa.