Superordynacja i subordynacja w stosunkach międzynarodowych – geopolityka hegemonii i podporządkowania

Abstrakt

Punktem wyjścia w analizie są wzajemne relacje między geopolityką
i globalizacją, które wydają się najważniejsze w objaśnianiu współczesnej
rzeczywistości międzynarodowej. Wielkie potęgi, które są filarami procesów
globalizacyjnych, promują swoje wartości, ale jednocześnie nie tracą okazji
i woli do wkraczania w nowe domeny wpływów, często kosztem partnerów czy
kontrahentów. Ważna zmiana w pojmowaniu światowej geopolityki polega na
tym, że środek ciężkości potęgi przesuwa się z Zachodu na Wschód i Południe.
Jednocześnie ma miejsce „wielka rekonwergencja” Wschodu i Zachodu,
polegająca na próbach stworzenia przeciwwagi wobec USA przez takie potęgi,
jak Chiny czy Rosja. Wszystko to oznacza, że pozimnowojenny ład międzynarodowy
jest ciągle w trakcie transformacji, a jego cechą charakterystyczną
jest policentryzm i interpolarność, a nawet zanik tradycyjnie pojmowanej
biegunowości. Ze względu na rozmiary potęgi występuje hierarchiczne i heterarchiczne
zróżnicowanie uczestników, natomiast zasadami, które regulują
funkcjonowanie systemu międzynarodowego jako całości, są koordynacja i jej
pochodne – superordynacja i subordynacja.