Miasto jako dobro wspólne – perspektywa społeczna i ekonomiczna

Abstrakt

Miasto tworzy zasób wspólnych dóbr, z których korzysta grupa użytkowników
w celu zapewnienia sobie miejsca do życia, środków utrzymania oraz
maksymalizacji jakości życia. Sprawiedliwe i efektywne korzystanie z tych
zasobów wymaga specyficznego sposobu zarządzania. Zgodnie z obserwacjami
E. Ostrom i jej zespołu, do opisania elementów miasta nie wystarcza
dychotomia dóbr rynkowych i publicznych, a dychotomia rynku i sektora
publicznego oraz ich zawodność nie pozwala na znalezienie sposobu najbardziej
efektywnego gospodarowania nimi. Dzieje się tak głównie ze względu
na specyficzny charakter samych dóbr oraz miasta jako złożonego systemu,
w którym występują silne efekty zewnętrzne, szczególnie w odniesieniu do
jego gospodarki przestrzennej. W artykule została zaprezentowana analiza
przestrzeni miejskiej jako zasobu wspólnego. Wskazano bariery i ograniczenia,
na jakie napotyka stosowanie teorii E. Ostrom w odniesieniu do miast
(w szczególności dużych), ale także potencjał tego rodzaju podejścia jako
alternatywy dla urynkowienia lub centralistycznego sposobu zarządzania

zasobami. Podkreślona została rola samorządów lokalnych jako instytucji
służących negocjacji, monitorowaniu i egzekwowaniu najbardziej efektywnych
zasad korzystania z przestrzeni miejskiej.