Wybrane elementy konstrukcji podatku od dochodów osobistych i ich znaczenie w realizacji polityki podatkowej

Abstrakt

Polityka podatkowa urzeczywistnia się poprzez obowiązujący na terenie
danego kraju system podatkowy. Konstrukcja podatków, które go tworzą,
w różnym stopniu umożliwia jej realizację. Celem artykułu jest przedstawienie,
jak wybrane elementy konstrukcji podatku mogą być wykorzystane w tym
zakresie przez ustawodawcę. Przedmiotem analizy jest podatek dochodowy
od osób fizycznych. Jest on bowiem konstrukcją najbardziej podatną na
uwzględnianie w niej postulatów służących realizacji założonych celów fiskalnych
oraz społeczno-gospodarczych. Mogą tu mieć zastosowanie wszystkie
elementy konstrukcji, jednakże na niektóre z nich ustawodawca kładzie największy nacisk.
Takimi elementami jest zakres przedmiotowy podatku, system
preferencji podatkowych, jak również wysokość obowiązujących stawek. Jeżeli
chodzi o zakres podmiotowy, ustawodawca stara się nim objąć jak największą
liczbę jednostek, tak aby baza podatku była dostatecznie duża. Podkreślenia
wymaga również fakt, że jedną z najważniejszych funkcji podatku dochodowego
jest regulacja dochodu i majątku podatnika, a rozwiązania stosowane przy
jego konstruowaniu niewątpliwie mają wpływ na stan finansów publicznych,
poziom fiskalizmu czy funkcjonowanie danej gospodarki.