Współpraca zamiast integracji. Brytyjskie zmagania z Traktatami Rzymskimi

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest analiza przebiegu walki dyplomatycznej
o kształt instytucjonalny i charakter procesu jednoczenia państw zachodnioeuropejskich
w latach 1955–1960. Był to okres szczególny w historii integracji
europejskiej. To w tym czasie państwa Europy Zachodniej podzieliły się
już w wymiarze formalnym na dwa ugrupowania o odmiennych koncepcjach
jednoczenia Europy. Instytucjonalnym przejawem podziału było utworzenie
EWG i EFTA. Pierwsza zawierała wbudowane mechanizmy integracji
ponadnarodowej, wymagające cesji suwerenności. Druga zaś zmierzała do
stopniowego znoszenia ograniczeń handlowych i koordynacji polityki gospodarczej
suwerennych państw. Ujawniające się wówczas różnice interesów
i stanowisk poszczególnych państw europejskich do tej pory nie do końca
straciły na znaczeniu.
Opracowanie mocno odbiega od dominującego w nauce nurtu analizy
i interpretacji integracji europejskiej. Jego celem nie jest charakteryzowanie
składu i kształtu gotowego produktu myśli integracyjnej typu EWG czy EFTA.
Ukazuje niejako druga stronę medalu, czyli przebieg długotrwałej, momentami
bardzo ostrej, walki dyplomatycznej Wielkiej Brytanii o powstrzymanie
tempa i zakresu ponadnarodowej integracji Europy Zachodniej i wyjaśnia
przyczyny brytyjskich niepowodzeń na tym polu. Okazuje się, że w brytyjskiej
polityce w sprawie integracji europejskiej czynnik ciągłości przeważa nad czynnikiem zmian.